Τίτλος Αφιερώματος: Τα παγκόσμια δίκτυα ανταλλαγής αρχείων
Μήνας Δημιουργίας: Σεπτέμβριος 2004
Δημιουργός: Thunder
Περιεχόμενα: Napster - OpenNap - Gnutella & Gnutella 2 - Fast Track - OpenFT - eDonkey & OverNet - Soulseek - BitTorrent - Direct Connect - FileTopia - Άλλα αυτόνομα δίκτυα - Τα συνδρομητικά - Rest in Peace

 

Πρόλογος

Το Διαδίκτυο δημιουργήθηκε για την επικοινωνία απομακρυσμένων υπολογιστών και ανταλλαγή μηνυμάτων. Με τον καιρό, οτιδήποτε μπορούσε να μεταφερθεί σε ψηφιακή μορφή - κείμενα, εικόνες, αρχεία ήχου και video - άρχισε να ανταλλάσσεται από τους χρήστες του.

Ξεκινώντας από τα newsgroups και τα bulletin boards εκατοντάδες αρχεία άλλαζαν χέρια καθημερινά σε διάφορα μέρη του κόσμου. Η δημιουργία του World Wide Web όπως και των Internet Relay Chat servers, βοήθησε δραστικά στην εξοικείωση των χρηστών με αυτή την ευκολία. Οι νέες τεχνολογίες στη συμπίεση αρχείων και οι καθημερινά πιο γρήγορες συνδέσεις με το Internet ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο το φαινόμενο. Το Napster ήταν απλά η τελευταία σταγόνα.

Καθημερινά δημιουργούνται καινούργια peer to peer applications όμως εμείς προσπαθήσαμε να επικεντρωθούμε όχι τόσο στις λειτουργίες αυτών, αλλά στις βάσεις όπου στηρίζονται. Παρακάτω θα βρείτε την ιστορία των δικτύων ανταλλαγής αρχείων, αναφορές στα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούν και συνδέσεις με τα προγράμματα που τα αξιοποιούν.

 

Περιεχόμενα

Napster
OpenNap
Gnutella & Gnutella 2
Fast Track
OpenFT
eDonkey & OverNet
Soulseek
BitTorrent
Direct Connect
FileTopia
Άλλα αυτόνομα δίκτυα
Τα συνδρομητικά
Rest in Peace

 

Napster

Το φθινόπωρο του 1999, ο τότε δεκαεννιάχρονος Shawn Fanning, δημιούργησε στη φοιτητική εστία του πανεπιστημίου Northeastern της Βοστώνης όπου σπούδαζε, την πρώτη έκδοση του Napster. Το πρόγραμμα αυτό είχε σαν σκοπό να βοηθήσει τους φοιτητές να ανταλλάζουν mp3 μεταξύ τους καθότι οι πανεπιστημιακές συνδέσεις τους με το Internet ήταν πολύ γρήγορες για να μείνουν αναξιοποίητες. Το πρόγραμμα είχε μεγάλη επιτυχία σε ολόκληρο το Διαδίκτυο και ο Fanning εγκατέλειψε το κολέγιο για να ανοίξει τη δικιά του επιχείρηση προώθησης του Napster.

Αν ήταν οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα, θα μιλούσαμε για άλλη μία τυπική "ιστορία επιτυχίας". Όμως το πλέον πασίγνωστο Napster, έχει μείνει στην ιστορία τόσο για την επανάσταση που έφερε στην on-line ανταλλαγή αρχείων όσο και για την αναπόφευκτη τελική πτώση του. Όταν οι μεγάλες εταιρίες παραγωγής μουσικής συνειδητοποίησαν πως ένα πρόγραμμα έκανε ακόμη πιο εύκολη τη μεταφορά των συμπιεσμένων αρχείων μουσικής mp3, έβαλαν τον σύλλογό τους (RIAA), να αρχίσει τις μηνύσεις εναντίον του. Ο Fanning χωρίς να πτοείται άνοιξε την επιχείρησή του και προσέλαβε καλούς προγραμματιστές για να φτιάξουν το Napster 2.0, μια βελτιωμένη έκδοση του προγράμματος.

Παρόλα αυτά, το 2000 μπήκαν και οι καλλιτέχνες στον αγώνα εναντίον του. Μεγάλο θέμα είχε γίνει το τότε νέο φαινόμενο του ότι παρουσιάστηκαν ακυκλοφόρητα τραγούδια στα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησης του Napster. Το νέο single "Music" της Madonna είχε κυκλοφορήσει παρανόμως on-line πριν την επίσημη ημερομηνία του και πολλοί star είχαν δυσανασχετήσει ιδιαίτερα με αυτό το συμβάν. Αυτοί όμως που κατεγράφησαν σαν οι χειρότεροι εχθροί του Napster ήταν το συγκρότημα Metallica που καταδίκασε το πρόγραμμα κυριολεκτικά. Το παράδειγμά τους ακολούθησε και ο γνωστός καλλιτέχνης Dr. Dre. Έτσι σαν πρώτο βήμα αντιμετώπισης ήρθε η διαγραφή 317.777 χρηστών που είχαν πρόσφατα κατεβάσει κάποιο τραγούδι των παραπάνω τραγουδιστών. Όμως αυτό δεν τους έφτανε.

Το Napster δεν ήταν απολύτως peer to peer, δηλαδή είχε κέντρο, έναν αρχικό server υπεύθυνο για όλες τις αναζητήσεις αρχείων που γίνονταν. Ήταν λοιπόν εφικτό σαν δεύτερο βήμα να κοπούν όλα τα search που είχαν μέσα ονόματα γνωστών συγκροτημάτων. Όμως οι μηνύσεις και πάλι δε σταμάτησαν. Τον Ιούλιο του 2001 το δικαστήριο αποφάσισε πως οι servers του Napster πρέπει να κλείσουν και αυτό έγινε εν μέρη τον Οκτώβριο του 2001. Ο Fanning προσπαθώντας να μαζέψει τα λεφτά για να πληρώσει τα πρόστιμα δημιούργησε το Napster 3.0 το οποίο είχε συνδρομητικό χαρακτήρα όμως δεν πρόλαβε να το αξιοποιήσει επειδή κανείς δεν του έδινε άδεια να πουλήσει τα τραγούδια του.

Τελικά το Μάιο του 2002, με το Napster να έχει κλείσει ολοσχερώς, η εταιρεία δήλωσε πως θα αγοραστεί από την Bertelsmann AG για 8 εκατομμύρια δολάρια. Το δικαστήριο δεν επέτρεψε να γίνει κάτι τέτοιο και ανάγκασε την επιχείρηση να δηλώσει χρεοκοπία και να βγει σε πλειστηριασμό όπου τελικά αγοράστηκε από την Roxio incorporated. Η Roxio χρησιμοποιώντας τα λογότυπα του Napster αλλά τις δικές τις τεχνολογίες, δημιούργησε ένα συνδρομητικό πρόγραμμα μουσικής με τον τίτλο Napster 2. Το πρόγραμμα της Roxio συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι αυτή τη στιγμή έχοντας αρκετούς συνδρομητές, όμως όχι όσους περίμεναν εξ αρχής. Το πρώτο Napster έφτασε τους 13.6 εκατομμύρια χρήστες τον Φεβρουάριο του 2001 ενώ το Napster 2 έχει μόνο το 11% αυτών (1.5 εκατομμύριο χρήστες τον Φεβρουάριο του 2004). Αυτό συνέβη επειδή στο Internet, όταν κοπεί ένα κεφάλι, φυτρώνουν άλλα εκατό.

 

OpenNap

Το πρώτο από τα "κεφάλια" που φύτρωσαν είχε το όνομα OpenNap. Στις 10 Ιανουαρίου του 2000 ο χρήστης με ψευδώνυμο drscholl εμφάνισε στις σελίδες του SourceForge ένα πρωτόκολλο που προσομείωνε τις δυνατότητες του Napster. Όμως αυτή η έκδοση μπορούσε να μοιραστεί οποιουδήποτε τύπου αρχεία όπως και να κάνει τους servers να συνδέονται μεταξύ τους. Το ονόμασε πολύ απλά OpenNap επειδή έμοιαζε στο Napster όμως ο πηγαίος κώδικάς του ήταν ανοιχτός σε όλους να τον διαβάσουν και να τον επεκτείνουν.

Οι servers που έτρεχαν το πρωτόκολλο αυτό, μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και από το αρχικό Napster, με τη βοήθεια του προγράμματος Napigator το οποίο άλλαζε τις λίστες με τις διευθύνσεις που συνδεόταν το πρόγραμμα. Πολλοί clients βασίστηκαν σε αυτό το δίκτυο (AudioSwap, Swaptor) με πιο γνωστό το WinMX.

Το WinMX είναι ένα δημιούργημα της εταιρείας Frontcode Technologies που στην πρώτη έκδοσή του έτρεχε αποκλειστικά στο δίκτυο OpenNap. Στις επόμενες δύο εκδόσεις του προγράμματος η Frontcode δημιούργησε ένα δικό της πρωτόκολλο με τον τίτλο WPNP (WinMX Peer Network Protocol) το οποίο υποστηρίζει παράλληλα με το OpenNap.

Στις 26 Μαίου του 2002 μία διαφορετική έκδοση του OpenNap εμφανίστηκε με τον τίτλο Opennap NG (new generation), το οποίο είναι μία προέκταση του αρχικού από κάποια άτομα, καθώς ο drscholl σταμάτησε να το ανανεώνει. Το απλό OpenNap και το NG μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ίδιους clients.

Σαν πρωτόκολλο έχει να ανανεωθεί περίπου ένα χρόνο όμως τα αρχικά προγράμματα το χρησιμοποιούν ακόμα, συνήθως παράλληλα με άλλα δίκτυα: τα υπόλοιπα "κεφάλια"...

 

Gnutella & Gnutella 2

Το δεύτερο "κεφάλι" δημιουργήθηκε από λάθος των πολυεθνικών. Η AOL μετά την πρώτη εμφάνιση του Napster ανέθεσε σε δύο προγραμματιστές της να φτιάξουν κάτι παρόμοιο. Οι Justin Frankel και Tom Pepper που δούλευαν στη Nullsoft (η εταιρεία που δημιούργησε το Winamp και εξαγοράστηκε από την AOL), έγραψαν ένα καθαρά peer to peer πρωτόκολλο το οποίο και ανακοίνωσαν πως θα διέθεταν δωρεάν στο Διαδίκτυο. Μόλις εκδόθηκε η πρώτη version του προγράμματος στις 14 Μαρτίου του 2000, η AOL φοβισμένη από τις μηνύσεις κατά του Napster αποφάσισε να το αποσύρει. Ήταν όμως ήδη αργά καθώς ικανοί προγραμματιστές που είχαν αποκτήσει το αρχείο κατάφεραν να το δημιουργήσουν από την αρχή και να το προσφέρουν στον κόσμο, αυτή τη φορά με ανοιχτό τον κώδικα. Το όνομά του: Gnutella.

Η ονομασία προήλθε από ένωση του GNU και της Nutella καθώς οι δημιουργοί της Nullsoft θα το προσέφεραν με την GNU άδεια (κάτι το οποίο δεν πρόλαβε να γίνει) και επίσης έτρωγαν πολύ Nutella όσο το έγραφαν ;). Αυτό που πετυχαίνει διαφορετικό από το Napster και το OpenNap είναι ότι δε χρησιμοποιεί κεντρικούς servers αλλά δρα αποκλειστικά peer to peer. Με τον τρόπο αυτό, κάθε υπολογιστής παίζει το διπλό ρόλο του να αναζητεί το δίκτυο αλλά και του να βοηθάει άλλους να συνδεθούν σε αυτό και να το εξερευνήσουν.

Γι' αυτό το λόγο το δίκτυο Gnutella δε μπορεί να κλείσει έτσι απλά καθώς δεν υπάρχει κεντρική διαχείριση και ακόμη και αν αποσυνδεθούν κάποιοι χρήστες, πάντα θα υπάρχουν κάποιοι άλλοι να πάρουν τη θέση τους. Με τη χρήση του γνωστού LimeWire, του Morpheus όπως και του MLdonkey, το δίκτυο αυτό έγινε το εναλλακτικό του OpenNap. Παρόλα αυτά, εξ αιτίας της κατασκευής του ήταν ιδιαίτερα αργό.

Για να διορθωθεί αυτό, ο Michael Strokes εξέδωσε στις 26 Μαρτίου του 2003 το Gnutella 2, μια εναλλακτική έκδοση του πρωτοκόλλου που χρησιμοποιεί κάποιες διαφορετικές παραμέτρους ώστε να επιταχύνει τις αναζητήσεις. Με τη βοήθεια του client Shareaza, έγινε ιδιαίτερα γνωστό όμως οι περισσότεροι δημιουργοί το απορρίπτουν επειδή λένε πως ο Strokes του έδωσε το όνομα Gnutella χωρίς να ρωτήσει τον οργανισμό GDF (Gnutella Developers Forum) που έχει αναλάβει την επέκταση του πρωτοκόλλου. Έτσι θα ακούσετε κάποιους να το φωνάζουν απλά MP (Mike's Protocol).

Το Gnutella αυτή τη στιγμή έχει τους περισσότερους clients και είναι ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα στο Internet. Αρκετοί υποστηρίζουν και το Gnutella 2 ενώ τα συνδυάζουν και με άλλα μεγάλα δίκτυα. Συνεχίζουμε...

 

Fast Track

Το τρίτο μεγάλο "κεφάλι" ήρθε το Μάρτιο του 2001 από τον Σουηδό Niklas Zennstrom που δούλευε για την εταιρεία Kazaa BV και είχε τον τίτλο Fast Track. Το δίκτυο αυτό βασίστηκε το ανοιχτό πρωτόκολλο Gnutella το οποίο και επέκτεινε κατάλληλα ώστε να είναι εφικτό ένα αρχείο να κατεβαίνει από πολλές πηγές συγχρόνως εξοικονομώντας έτσι χρόνο. Όλα αυτά λίγες μέρες πριν το Napster αρχίσει σιγά - σιγά να κλείνει τους servers του.

Μετά από μία μήνυση που έχασε η εταιρεία το Νοέμβριο του 2001, αναγκάστηκε να μοιραστεί σε διάφορες Αμερικάνικες επιχειρήσεις, με κύριο ιδιοκτήτη την Sharman networks. Αυτή συνέχισε την επέκταση του Kazaa και του Fast Track πρωτοκόλλου με ιδιαίτερα άσχημο για την κοινότητα τρόπο.

Το πρόγραμμα Morpheus που είχε συγχωνευτεί με το MusicCity (όταν το δεύτερο αναγκάστηκε να κλείσει), βασιζόταν στο πρωτόκολλο Fast Track. Μετά από τις αλλαγές που έκανε στο πρωτόκολλο η Sharman, το Morpheus και όσοι το χρησιμοποιούσαν (κλειδώθηκαν απέξω και αναγκάστηκαν να γυρίσουν σε άλλου τύπου δίκτυα, ενώ μόνο το Kazaa μπορούσε πλέον να συνδεθεί εκεί. Συγκεκριμένα το Morpheus υιοθέτησε το Gnutella και αργότερα το Gnutella 2 ενώ πρόσφατα έφτιαξε και ένα δικού του τύπου δίκτυο με τον τίτλο NEOnet. Τελικά στην επόμενη έκδοση του Fast Track, η Sharman αποφάσισε να αφήσει πάλι τα υπόλοιπα προγράμματα να το χρησιμοποιήσουν και το Morpheus άρχισε να συνδέεται ξανά και εκεί (όπως και τα γνωστά iMesh, Grokster και άλλα).

Παρόλα αυτά, ο client του Kazaa έμελλε να γίνει ένα από τα πρώτα προγράμματα που χρησιμοποίησε τα πολύ γνωστά ad-ware και spy-ware. Στα χέρια της Sharman γέμισε ενοχλητικά διαφημιστικά προγράμματα που κατέγραφαν τις επιλογές του χρήστη και τις μετέδιδαν σε διαφημιστές και διαφόρων ειδών ενοχλητικούς στατιστικολόγους, καθυστερώντας τις συνδέσεις των χρηστών και εκτίθοντας τις προσωπικές επιλογές τους στον κόσμο. Το παράδειγμα του νέου Kazaa δυστυχώς ακολούθησαν και πάρα πολλά άλλα προγράμματα που χρησιμοποιούν τα ad-ware για να κερδίζουν από τα υποτιθέμενα "ελεύθερα" προγράμματά τους.

Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα του Kazaa είναι πως εξ αιτίας της κατασκευής του είναι πολύ εύκολο για κάποιον να μοιράσει "χαλασμένα" τραγούδια σε αυτό, δηλαδή κομμάτια που έχουν μέσα σύντομους ενοχλητικούς θορύβους (hiss, tick, κτλ.) οι οποίοι δεν ανιχνεύονται από το πρόγραμμα ώστε τα πειραγμένα αρχεία να περνάνε απαρατήρητα. Οι δισκογραφικές, παράλληλα με τις μυριάδες μηνύσεις τους εναντίον των p2p προγραμμάτων, εκμεταλλεύτηκαν αυτή την αδυναμία του Kazaa για να μποϋκοτάρουν το δίκτυο γεμίζοντάς το με αμέτρητα χαλασμένα τραγούδια.

Έχουν εκδοθεί εναλλακτικοί clients για το Fast Track δίκτυο όπως το Kazaa Lite (χωρίς διαφημιστικά, όχι από τη Sharman) και άλλα, όμως τα περισσότερα προγράμματα συνεχίζουν να γεμίζουν τους υπολογιστές των χρηστών τους με spy-ware και πολλές φορές να αφήνουν ανοιχτές τρύπες για κατάλληλα κατασκευασμένους ιούς. Μερικά ακόμη από τα παιχνίδια των δισκογραφικών εταιρειών αλλά και των virii creators.

Συνοψίζοντας, το πρόγραμμα Kazaa υπάρχει ακόμα και περιέργως παραμένει από τα πιο διαδεδομένα FT clients παρόλο που ακόμη και το download.com έχει σταματήσει να το προσφέρει εξ αιτίας του πλήθους των διαφημιστικών και επικίνδυνων προγραμμάτων (mal-ware) που το συνοδεύουν. Το δίκτυο Fast Track έχει μεν πολλούς χρήστες αλλά η ανάπτυξή του δεν είναι open source για να ξέρουμε τι ακριβώς κάνει. Κάτι που ξεκίνησε σαν μια πολύ καλή ιδέα, έγινε τελικά υποχείριο των καιροσκόπων εταιρειών με ιδιαίτερα αρνητικές επιδράσεις στο software development γενικότερα. Ευτυχώς υπάρχουν και άλλα...

 

OpenFT

Σαν εναλλακτικό του Fast Track βγήκε το OpenFT. Όπως έγινε και με το Napster και το OpenNap, έτσι και το OpenFT είναι μία νέα open source έκδοση του Fast Track, με αρκετές βελτιώσεις. Αξιοποιεί τα δυνατά χαρακτηριστικά του FastTrack, του Gnutella και του OpenNap για να δημιουργήσει ένα ακόμη πιο δυνατό δίκτυο. Το πρωτόκολλο δημιουργήθηκε από το giFT project το οποίο συνεχίζει μέχρι και τώρα να εξελίσσεται.

Η πιθανή ημερομηνία έναρξης κατασκευής του πρωτοκόλλου είναι η 29 Αυγούστου του 2001, λίγους μήνες δηλαδή μετά την εμφάνιση του Fast Track. Το giFT project δημιούργησε και τον κατάλληλο client που εδώ και ένα χρόνο ανανεώνεται ασταμάτητα. Μέχρι τώρα έχει πετύχει συνδέσεις μεταξύ OpenFT, Gnutella, Fast Track, OpenNap, eDonkey και Soulseek. Ας μιλήσουμε και γι' αυτά...

 

eDonkey & OverNet

Κάπου μέσα στο 2001 άρχισε να διαδίδεται και το πρωτόκολλο eDonkey. Δημιούργημα της εταιρείας MetaMachine, το πρωτόκολλο δεν ήταν εξ αρχής peer to peer αλλά ακολουθούσε το client - server μοντέλο. Ο πολύ γνωστός client του με το όνομα eDonkey2000 άρχισε σιγά - σιγά να εξαπλώνεται στο Διαδίκτυο σαν ένα ακόμη εναλλακτικό δίκτυο. Παρόλα αυτά η ίδια εταιρεία μετά από λίγο καιρό δημιούργησε και το πρωτόκολλο Overnet που ήταν καθαρά peer to peer και πιο γρήγορο από το eDonkey καθώς χρησιμοποιούσε διαφορετικούς αλγορίθμους αναζήτησης.

Τελικά φέτος η MetaMachine αποφάσισε να ενώσει τα δύο δίκτυα ώστε να φτιάξει ένα πιο δύνατο συνδυάζοντας τα καλύτερα χαρακτηριστικά τους. Προγράμματα που συνδέονται σε αυτό είναι το eMule, το MLdonkey και πολλά άλλα.

 

Soulseek

Στα τέλη του 2001 εμφανίστηκε και το δίκτυο του Soulseek. Το δίκτυο αυτό θυμίζει το Napster, με τον κεντρικό server να αναλαμβάνει όλα τα search, όμως περιέργως δεν έχει κλείσει ακόμα. Ίσως η αιτία γι' αυτό να είναι ότι έχει ανοίξει τη δικιά του δισκογραφική εταιρεία και χαίρει κάποιας ανοχής των υπολοίπων δισκογραφικών.

Το δίκτυο Soulseek και το πρόγραμμα που συνδέεται σε αυτό ήταν γεμάτο με underground electronic τραγούδια τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν δημιουργίες των χρηστών του και μοιραζόντουσαν ελεύθερα. Μάλιστα αποτελούσε το βασικό πρόγραμμα για τα μέλη του IDM (Intelligent Dance Music) Mailing List. Παρόλα αυτά, μετά το ξαφνικό κλείσιμο του Audiogalaxy, το μεγαλύτερο πλήθος των χρηστών που έμεινε "χωρίς σπίτι" αποφάσισε να μεταφερθεί εκεί, γεμίζοντας το δίκτυο με ποικιλία παρανόμων τραγουδιών.

Παρόλα αυτά το 2002 το Soulseek άνοιξε τη δικιά του δισκογραφική εταιρεία που παράγει electronic albums και όχι μόνο. Στα search του θα βρείτε μόνο mp3 και ogg αρχεία καθώς είναι περισσότερο music oriented παρά γενικού file sharing. Ας περάσουμε και σε άλλου τύπου δίκτυα...

 

Bit Torrent

Το Bit Torrent είναι ένα πρόγραμμα διάδοσης αρχείων που δημιούργησε το 2002 ο Bram Cohen. Πρώτη του εμφάνιση έγινε στο CodeCon ενώ από τότε έχει γίνει ιδιαίτερα διάσημο και για νόμιμο αλλά και για παράνομο downloading.

Αυτό που πετυχαίνει το πρόγραμμα είναι ιδιόμορφο. Δεν υπάρχει ένας κεντρικός server αλλά υπάρχουν διάφορα αρχεία .torrent που κυκλοφορούν στο Internet. Κάθε τέτοιο αρχείο συνδέεται σε κάποια συγκεκριμένη διεύθυνση όπου βρίσκει τους υπόλοιπους που το κατεβάζουν (leechers) όπως και αυτούς που το προσφέρουν (seeders). Για να μοιραστεί ένα αρχείο χρειάζεται τουλάχιστον ένας seeder που θα το έχει ολόκληρο. Οι leechers συνδέονται σε αυτόν και παίρνουν τυχαία μέρη του αρχείου ενώ μετά συνεχίζουν μεταξύ τους να τα μοιράζουν, ανάλογα ποιο μέρος χρειάζεται ο καθένας. Τελικά όσοι κατεβάζουν συγχρόνως στέλνουν κιόλας, με αποτέλεσμα να συμβαίνει ένα φαινόμενο distributed downloading.

Τα torrent files είναι κάτι σαν "περίληψη" του πραγματικού αρχείου που προσφέρεται, δηλαδή ο seeder δημιουργεί ένα torrent που είναι κάτι σαν ένας χάρτης που λέει στο πρόγραμμα τι να περιμένει να δεχτεί. Αν δεχτεί λάθος δεδομένα που δε συμφωνούν με το .torrent τα απορρίπτει ενώ εφόσον δεχτεί όλα τα απαραίτητα τμήματα του file, τερματίζει επιτυχώς.

Πολλές διανομές Linux (Redhat, Slackware και άλλες) χρησιμοποιούν ήδη το BitTorrent για να γλιτώσουν την υπερφόρτωση των server τους κατά το μαζικό download των distributions τους μέσω Διαδικτύου. Μεγάλες σελίδες που κάποτε πρόσφεραν παράνομα αρχεία, μετά από επιπλήξεις προσφέρουν μόνο νόμιμα (π.χ. FileSoup forum) όμως κάποιοι συνεχίζουν και τη διάδοση πειρατικών δεδομένων.

Το BitTorrent έχει αρκετούς clients που προσπαθούν να το κάνουν να μοιάσει με "δίκτυο" (TorrentTopia, BitTornado και άλλοι) αν και ουσιαστικά δεν έχει καμία σχέση με τα υπόλοιπα peer to peer προγράμματα. Ας δούμε όμως και κάτι άλλο...

 

Direct Connect

Μία άλλη ιδέα παρουσίασε το Νοέμβριο του 1999 η NeoModus. Όταν το Napster έκανε τα πρώτα του βήματα και οι δισκογραφικές δεν είχαν ακόμη αρχίσει τις μηνύσεις, στο site της betanews.com εμφανίστηκε η πρώτη νύξη για τη δημιουργία ενός πρωτοκόλλου που θα οργανώνει τους χρήστες όχι σε servers αλλά σε hubs.

Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, το Direct Connect έχει γίνει ιδιαίτερα διαδεδομένο και προτιμάται από τους περισσότερους καθώς δημιουργεί χιλιάδες μικρές κοινότητες από file sharers. Η βασική ιδέα είναι ότι κάπου προσφέρεται μία λίστα με όλα τα hubs που υπάρχουν και τους όρους που βάζει το καθένα για να μπεις. Τα hubs είναι κάτι σαν ομάδες ατόμων που για να γίνεις μέλος πρέπει να έχεις Χ αρχεία ή Χ megabytes δεδομένων ή συγκεκριμένο αριθμό ανοιχτών ports για upload. Εφόσον πληροίς τους κανόνες συνδέεσαι στο hub και μιλάς με τα υπόλοιπα μέλη. Το καθένα είναι hosted σε έναν server άρα μιλάμε για χιλιάδες servers, κάτι σαν ένα εναλλακτικό δίκτυο IRC ειδικά για ανταλλαγή αρχείων.

Οι πιο διαδεδομένοι clients είναι το DC++ και το DC:PRO όμως και ο client της ίδιας της NeoModus κερδίζει έδαφος τον τελευταίο καιρό. Στο δίκτυο του Direct Connect έχουν φτάσει να μοιράζονται μερικά petabytes αρχείων (gigabytes < terabytes < petabytes) κάνοντάς το ένα από τα μεγαλύτερα εκεί έξω. Ακόμη και αν καταφέρουν να κλείσουν ένα hub, υπάρχουν κάποιες χιλιάδες εναλλακτικές επιλογές. Ας περάσουμε σε κάτι ακόμη πιο ασφαλές...

 

FileTopia

To 1999 η ισπανική εταιρεία Bitmap Multimedia ξεκίνησε ένα project για ανώνυμο chat που προσέφερε απόκρυψη της ταυτότητας με τη βοήθεια αλγορίθμων κρυπτογράφησης. Παρατηρώντας την εξέλιξη του Napster και των άλλων προγραμμάτων η εταιρεία αποφάσισε να συμπεριλάβει στο project και την ανταλλαγή αρχείων. Έτσι δημιουργήθηκε το FileTopia.

Το πρόγραμμα FileTopia βασίζεται πάνω σε ένα ιδιωτικό δίκτυο από servers όπου ο χρήστης συνδέεται με ασφάλεια καθώς δημιουργούνται ειδικά κλειδιά κρυπτογράφησης διαφορετικά κάθε φορά. Στη συνέχεια μπορεί να κάνει chat στα κανάλια και να κατεβάσει αρχεία από άλλους ή ολόκληρες τις λίστες τους και να επιλέξει από εκεί ό,τι προτιμάει.

Ο προγραμματιστής της εταιρείας με το όνομα Enrique είναι υπεύθυνος για το project το οποίο προχωράει αργά καθώς αυτό τον καιρό υλοποιεί παράλληλα και το TorrentTopia, ένα πρόγραμμα για τη διαχείριση των torrents. Μάλιστα ευελπιστεί στην επόμενη έκδοση του TT να πετύχει το κατέβασμα των torrents με ασφαλή τρόπο, αποκρύπτοντας τις ταυτότητες των leechers.

Το FileTopia θα βγάλει μελλοντικά την έκδοση 4 όπου θα υπάρχει ακόμη περισσότερη ασφάλεια για τους χρήστες του οι οποίοι μπορούν να συνεχίζουν ελεύθεροι το chat και το download. Το πρόγραμμα δεν έχει διαφημιστεί ιδιαίτερα όμως τα μέλη του αυξάνονται καθημερινά και οι servers του γίνονται όλο και πιο δυνατοί. Ας μιλήσουμε πιο γενικά τώρα...

 

Άλλα αυτόνομα δίκτυα

Άλλα δίκτυα περιλαμβάνουν κατ' αρχάς το γνωστό Blubster (ή Piolet) που βασίζεται το πρωτόκολλο Manolito (γνωστό και ως MP2P) που δημιούργησε ο Pablo Soto για την εταιρεία Optisoft. Είναι ένα ιδιαίτερα γνωστό πρόγραμμα με αρκετούς χρήστες.

Άλλο πρόγραμμα είναι το Zultrax το οποίο συνδέεται μεν στο Gnutella αλλά έχει και ένα δικό δίκτυο με το τίτλο ZEPP που είναι επίσης βασισμένο στο Gnutella αλλά έχει μεγαλύτερη ασφάλεια.

Επίσης υπάρχει και το πρόγραμμα του Ares Galaxy το οποίο έχει ένα ιδιωτικό peer to peer δίκτυο όπου συνδέεται το client και ανταλλάζει αρχεία με τους υπόλοιπους. Ιδιαίτερα εύχρηστο αλλά με όχι και τόσο ανεπτυγμένη κοινότητα.

Υπάρχουν και άλλα πρωτόκολλα εκεί έξω όπως το Kademlia, το CAKE και το Altnet (που πολλοί θεωρούν ότι έχει "επικίνδυνες" λειτουργίες) ενώ κάθε τόσο εμφανίζεται και κάποιο νέο. Θα βρείτε και άλλα προγράμματα όπως το Mediaseek και το FileCroc που έχουν ιδιωτικά δίκτυα ενώ καθημερινά βγαίνουν καινούργια. Παρόλα αυτά η πλειοψηφία αντέχει λίγο επειδή οι δισκογραφικές έχουν περισσότερους και καλύτερους δικηγόρους. Υπάρχουν φυσικά και τα επί πληρωμή...

 

Τα συνδρομητικά

Υπάρχουν και τα συνδρομητικά δίκτυα, εκείνα δηλαδή που πρέπει να πληρώσεις για να συνδεθείς. Με δικά τους πρωτόκολλα και ιδιωτικούς servers προσφέρουν τραγούδια επί πληρωμή στα μέλη τους.

Τρανά παραδείγματα είναι το Napster 2 της Roxio incorporated, το iTunes της Apple, το Rhapsody της Audiogalaxy και το MusicMatch που πρόσφατα αγοράστηκε από το Yahoo! για 160 εκατομμύρια δολάρια. Επίσης η Microsoft θα μπει στο παιχνίδι των προγραμμάτων ανταλλαγής αρχείων μέσα στον επόμενο μήνα με τη βοήθεια της έκδοσης 10 του Media Player ο οποίος, όπως εικάζεται, σε συνεργασία με το MSN Messenger θα συνδέει τους χρήστες σε ένα δίκτυο ανταλλαγής αρχείων, επί πληρωμή.

Αυτά τα δίκτυα έχουν μεγάλους αριθμούς χρηστών όμως πολλές φορές απογοητεύουν τα μέλη τους καθώς μαζί με τα τραγούδια που προσφέρονται υπάρχουν και χαλασμένα αρχεία. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να κατεβάσει κλειδωμένα wma (που δεν παίζουν σε άλλο υπολογιστή) το οποίο συμβαίνει συχνά στα p2p δίκτυα όμως είναι πιο ενοχλητικό όταν έχεις πληρώσει για να το κατεβάσεις.

Όσο βλέπουν πως κερδίζουν, θα συνεχίσουν να επενδύουν σε αυτά τα δίκτυα και να αναγκάζουν με μηνύσεις τα ελεύθερα να κλείνουν ώστε να αυξάνεται το κομμάτι της πίτας τους. Ο καιρός θα δείξει ποιος τελικά θα επικρατήσει. Ας δούμε όμως και ποιοι δεν άντεξαν...

 

Rest in Peace

Το δίκτυο Audiogalaxy ήταν ένα σύστημα ανταλλαγής αρχείων που ξεκίνησε κάπου μέσα στο 2001 από τον Michael Merhej. Μάζεψε αμέσως κόσμο επειδή όσοι έφυγαν από το Napster πήγαν ή εκεί ή στο WinMX. Η μηχανή αναζήτησής του έβρισκε μόνο mp3 τα οποία μπορούσε κάποιος να βάλει σε μία λίστα και να τα αφήσει να κατεβαίνουν για ώρες μέχρι να τελειώσουν. Παρόλο που προσπάθησε να βάλει περιοριστικά μέτρα στους χρήστες του εκείνοι πάντα κατάφερναν να βρίσκουν "πίσω πόρτες" και να στέλνουν παράνομα τραγούδια. Έτσι τελικά το καλοκαίρι του 2002 μετά από πλήθος μηνύσεων έκλεισε την ελεύθερη υπηρεσία τραγουδιών του και λίγους μήνες μετά άνοιξε το συνδρομητικό πρόγραμμα Rhapsody. Οι χρήστες που έφυγαν από εκεί πήγαν κυρίως στο Soulseek και το eDonkey.

Για το Napster και το πως κατέληξε υποπροϊόν μιας πολυεθνικής μιλήσαμε προηγουμένως. Μια παρόμοια ιστορία έχει και το δίκτυο Scour. Ξεκίνησε σαν μία ελεύθερη μηχανή αναζήτησης και p2p ανταλλαγής αρχείων στο πανεπιστήμιο του UCLA, το 1997. Το 1999 ο Michael Ovitz αγόρασε το ένα τέταρτο των μετοχών του και έτσι έγινε πιο γνωστό δίκτυο. Παρόλα αυτά το 2000 του επιτέθηκαν τρεις οργανισμοί: MPAA, RIAA και NMPA. Μη μπορώντας να αντέξει τα κόστη των μηνύσεων δήλωσε χρεοκοπία και βγήκε σε πλειστηριασμό όπου αγοράστηκε από την Centerspan Communications η οποία το εκμεταλλεύεται από τότε. Το Scour τελικά μετατράπηκε στο C-StarOne και η σελίδα του έκλεισε.

Υπάρχουν και άλλα δίκτυα που δεν άντεξαν πολύ καιρό (π.χ. MusicCity) ενώ ακόμη και σήμερα οι μηνύσεις εναντίον των προγραμμάτων (αλλά και των χρηστών τους!) συνεχίζονται. Ειδικά στην Αμερική έχουν ψηφιστεί ολόκληρα νομοσχέδια εναντίον του peer to peer file sharing ενώ απλοί χρήστες διώκονται ποινικά. Ας ολοκληρώσουμε...

 

Επίλογος

Είδαμε τι συμβαίνει σε γενικές γραμμές στο χώρο της ανταλλαγής αρχείων σήμερα. Τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ τα τελευταία πέντε χρόνια και περιμένουμε να αλλάξουν κι άλλο καθώς όλοι προσπαθούν να αποκτήσουν ένα κομμάτι από την πίτα. Ίσως με όλα αυτά τα παρατράγουδα, η πίτα να γίνει τόσο άνοστη που κανείς χρήστης δε θα θέλει να φάει και τελικά θα μείνουν οι εταιρείες μόνες τους με τη συνταγή, και κανέναν να ταΐσουν... Keep it free.

 

Σημειώσεις

Περί πνευματικών δικαιωμάτων
Τα λογότυπα και οι φωτογραφίες που περιέχονται σε αυτό το html δεν είναι δικής μας κατασκευής αλλά είναι πνευματική ιδιοκτησία των αξιοσέβαστων δημιουργών τους. Για οποιαδήποτε σχετική παρατήρηση στείλτε e-mail.

About copyright
Every logo and photo contained in this html is not created by ourselves and is sole property of their respectable designers. For comments and remarks feel free to send us an e-mail.